Trong buổi tiếp kiến chung sáng thứ Tư 04/12, Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp tục loạt bài giáo lý về sách Công vụ Tông đồ. Đoạn sách được Đức Thánh Cha giải thích trong bài giáo lý hôm nay (Cv 20) thuật lại cuộc chia tay của thánh Phaolô với các trưởng lão thành Êphêsô. Đức Thánh Cha nhấn mạnh đến lời khuyên nhủ của thánh nhân với các vị lãnh đạo: hãy ân cần chăm sóc chính mình và đàn chiên, đặc biệt là mời gọi các vị làm việc để có thể giúp đỡ những người đau yếu và “cho thì có phúc hơn là nhận.” Đức Thánh Cha mời gọi các tín hữu chia sẻ trách nhiệm với các vị lãnh đạo Giáo hội bằng cách cầu nguyện cho các ngài. Đức Thánh Cha cũng cảnh giác các tín hữu rằng bói toán ma thuật không phải là thực hành Kitô giáo. Ngài mời gọi họ hãy tín thác vào Thiên Chúa, chính Người mang lại tất cả điều tốt lành cho chúng ta.

Ý nghĩa cứu độ của Tin Mừng

Mở đầu bài giáo lý, Đức Thánh Cha tóm tắt “hành trình của Tin Mừng” tại Ephêsô và ý nghĩa cứu độ của nó như được thánh sử Luca trình bày trong sách Công vụ Tông đồ chương 19. Nhờ thánh tông đồ Phaolô, 12 người được rửa tội nhân danh Chúa Giêsu và cảm nghiệm được ơn Chúa Thánh Thần đổ xuống trên họ, Đấng tái sinh họ (x. Cv 19,1-7). Tiếp đến là các phép lạ được tông đồ Phaolô thực hiện: người bệnh được chữa lành và những người bị quỷ ám được giải trừ (x. Cv 19,11-12). Đức Thánh Cha giải thích rằng những điều này xảy ra là bởi vì người môn đệ giống với Thầy của mình, Chúa Giêsu (x. Lc 6,40) và làm cho Chúa hiện diện bằng cách thông truyền cho các anh em của mình cùng một sự sống mới đã nhận được từ Người.

Đức tin vào Chúa Kitô và ma thuật không thể đi đôi với nhau

Đức Thánh Cha nói tiếp: “Sức mạnh bùng nổ của Thiên Chúa ở Êphêsô vạch trần những người muốn dùng danh Chúa Giê-su để thực hiện việc trừ tà nhưng không có thẩm quyền thiêng liêng để làm điều đó (x. Cv 19,13-17), và cho thấy sự yếu kém của các trò ma thuật; nhiều người đã rời bỏ những điều này để chọn Chúa Kitô (x. Cv 19,18-19). Một sự đảo ngược thực sự đối với một thành phố như Êphêsô, nơi từng là một trung tâm nổi tiếng về thực hành các loại pháp thuật! Đức Thánh Cha nhận xét: “Thánh Luca nhấn mạnh sự không tương thích giữa đức tin vào Chúa Kitô và ma thuật. Nếu bạn chọn Chúa Kitô, bạn không thể chạy đến với thầy phù thủy: đức tin là sự phó thác cách tin tưởng trong vòng tay của một Thiên Chúa đáng tin cậy, Đấng không tỏ mình nhờ các thực hành bí ẩn mà qua sự mặc khải và bằng tình yêu nhưng không.”

Ma thuật không phải là Kitô giáo

Nói về việc xem bói toán trong thời đại chúng ta, Đức Thánh Cha nhận xét  rằng có người cho là chuyện pháp thuật là xưa rồi, ngày nay trong nền văn minh Kitô giáo không còn chuyện này nữa. Nhưng Đức Thánh Cha hỏi: Bao nhiêu người trong anh chị em xem bói bài, bói chỉ tay? Ngay cả ngày nay, trong những thành phố lớn, các Kitô hữu vẫn làm những chuyện này. Và Đức Thánh Cha nói: “Nhưng làm thế nào mà bạn tin vào Chúa Giêsu Kitô, lại đi đến thầy bói, phù thủy? Có người trả lời là. “Tôi tin Chúa Giêsu mà đôi khi tôi cũng đi xem bói.” Đức Thánh Cha kết luận: “Ma thuật không phải là Kitô giáo. Những điều được thực hiện để đoán tương lai hoặc đoán nhiều thứ hoặc thay đổi tình huống cuộc sống không phải là Kitô giáo. Ân sủng của Chúa Kitô mang đến cho bạn tất cả mọi thứ: hãy cầu nguyện và phó thác chính mình nơi Chúa.”

Suy tư: hoạt động tôn giáo bị biến thành một dịch vụ

Tin Mừng được truyền bá ở Êphêsô đã gây thiệt hại cho việc buôn bán của các thợ bạc vì họ sản xuất các bức tượng của nữ thần Artemis, biến một hoạt động tôn giáo thành một dịch vụ thực sự. Đức Thánh Cha yêu cầu các tín hữu suy nghĩ về điểm này. Thấy công việc từng thu được nhiều tiền nay bị tổn thất, những người thợ bạc đã tổ chức một cuộc bạo loạn chống lại thánh Phaolô, và các Kitô hữu bị buộc tội đã gây khủng hoảng cho công việc của các thợ thủ công, cho đền thờ của thần Artemis và việc thờ tự nữ thần này (x. Cv 19,23-28 ).

Sau đó, Phaolô rời Êphêsô đi Giêrusalem và đến Miletus (x. Cv 20,1-16). Tại đây, ngài đã gọi các kỳ mục, có thể là các linh mục, của Giáo hội Êphêsô để thực hiện việc bàn giao “mục vụ” (X. Cv 20,17-35). Chúng ta đang ở giai đoạn cuối của sứ vụ tông đồ của thánh Phaolô và thánh Luca trình bày với chúng ta diễn từ từ biệt của thánh Phaolô, một loại di chúc thiêng liêng mà thánh tông đồ gửi đến những người, sau khi ngài ra đi, sẽ phải lãnh đạo cộng đoàn Êphêsô.

Cách thế từ biệt của thánh Phaolô

Đức Thánh Cha nhận xét: Đây là một trong những trang hay nhất của sách Công vụ tông đồ: tôi yêu cầu anh chị em, hôm nay, hãy lấy sách Tân Ước, Kinh thánh, chương 20 và đọc đoạn thánh Phaolô chia tay các niên trưởng ở Êphêsô và ở Miletus. Đây là một cách thế để hiểu thánh Phaolô đã từ biệt như thế nào và cả các vị lãnh đạo giáo đoàn ngày nay phải chia tay và tất cả Kitô hữu chúng ta. Nó là trang hay nhất.

“Anh em hãy ân cần lo cho chính mình và toàn thể đoàn chiên”

Trong lời khích lệ, Phaolô khuyến khích các nhà lãnh đạo cộng đoàn, những người mà ngài biết đây là lần gặp cuối cùng: “Anh em hãy ân cần lo cho chính mình và toàn thể đoàn chiên”. Đức Thánh Cha nhận xét: đây là công việc của vị mục tử: ân cần lo cho chính mình và toàn thể đoàn chiên. Mục tử phải ân cần, linh mục phải ân cần, giám mục phải ân cần, Đức Giáo hoàng phải ân cần. Đó là ân cần chăm sóc đàn chiên, mà ân cần đối với chính mình, xét mình và xem mình đã hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc thế nào. “Anh em hãy ân cần lo cho chính mình và toàn thể đoàn chiên” mà Chúa Thánh Thần đã đặt anh em làm người coi sóc, hãy chăn dắt Hội Thánh của Thiên Chúa, Hội Thánh Người đã chuộc bằng máu của chính mình.” (Cv 20,28). Các giám mục được yêu cầu hết sức gần với đàn chiên, được chuộc bằng máu quý giá của Chúa Kitô và sẵn sàng bảo vệ nó khỏi “những con sói” (câu. 29). Các Giám mục phải hết sức gần gũi để chăm sóc, bảo vệ dân chúng nhưng không bám chặt lấy họ.

“Cho thì có phúc hơn là nhận”

Sau khi đã giao nhiệm vụ này cho các vị lãnh đạo của Êphêsô, thánh Phaolô tín thác họ  trong tay Thiên Chúa và giao cho họ “lời ân sủng của Ngài” (câu 32), là men của mọi sự tăng trưởng và con đường thánh thiện trong Giáo hội, mời gọi họ làm việc bằng chính đôi tay của họ, giống như ngài, không trở thành gánh nặng cho người khác, để giúp đỡ những người yếu đuối và cảm nghiệm rằng “cho thì có phúc hơn là nhận” (câu 35). Đức Thánh Cha nhắc các tín hữu đừng quên đọc đoạn sách Công vụ Tông đồ chương 20, từ câu 17. Đây là viên ngọc quý và sẽ mang lại điều tốt cho chúng ta.

Anh chị em thân mến, chúng ta hãy xin Chúa canh tân tình yêu của chúng ta dành cho Giáo hội và cho kho tàng đức tin mà Giáo hội gìn giữ, và làm cho tất cả chúng ta có trách nhiệm trong việc chăm sóc đàn chiên, bằng cách hỗ trợ các mục tử bằng lời cầu nguyện để các ngài có thể thể hiện sự kiên định và dịu dàng của vị Mục Tử Thần linh.

Hồng Thủy – Vatican