“Sách Giáo Lý phải trình bày một cách trung thành và có hệ thống giáo huấn của Thánh Kinh, Truyền Thống sống động trong Hội Thánh và Huấn Quyền đích thực, cũng như gia sản thiêng liêng của các Giáo Phụ, các thánh nam nữ của Hội Thánh, để có thể giúp người ta hiểu biết hơn về Mầu nhiệm Kitô giáo và làm sinh động đức tin của dân Thiên Chúa.”
(Tông hiến KHO TÀNG ĐỨC TIN số 3,
ĐGH.JP.II ngày 11-10-1992)
Dạy đức tin là đưa người ta đến với Chúa Kitô và gặp được Ngài bằng cách sống đạo. Biết mà không sống hoặc không có cơ hội hay thói quen đưa đến thực hành là một thiếu sót.
Vì thế chúng tôi theo đường lối dẫn giải sau đây:
- DIỄN TIẾN MỘT TIẾT DẬY GIÁO LÝ :
- Cầu nguyện đầu giờ.
- Công bố Lời Chúa.
- Trình bầy bài giáo lý.
- Cầu nguyện theo nội dung bài giáo lý.
- Tóm lược.
- Quyết tâm sống.
- Cầu nguyện kết thúc.
- TRÌNH BẦY CÁC PHẦN TRONG DIỄN TIẾN TRÊN :
- Cầu nguyện đầu giờ :
Giúp cho Dự Tòng cầu nguyện bằng cách đọc thuộc các Kinh thông dụng. Đầu giờ học nên dành ra khoảng 5 phút để đọc một loạt các kinh thông dụng; chẳng hạn: Kinh Chúa Thánh Thần, Lạy Cha, Kính Mừng, Sáng Danh, Tin, Cậy, Mến, Ăn năn tội… hoặc thêm kinh này bỏ kinh kia, và lời cầu nguyện của bài học lần trước.
Dĩ nhiên, việc học kinh là quá dễ dàng không cần phải tốn thì giờ, song cũng đừng quá trông chờ vào việc tự học riêng. Tốt hơn hết, nên lợi dụng thời gian theo học ở lớp để vừa học kinh vừa cầu nguyện, và vừa học vừa nhớ bài. Ngay cả việc làm Dấu Thánh Giá cũng nên tập ngay từ đầu cho các Dự Tòng làm chậm rãi với tất cả sự ý thức về đức tin mình tuyên xưng. Thói quen cầu nguyện sẽ tạo thành truyền thống, và truyền thống sẽ giúp ích rất nhiều cho đời sống đạo.
- Công bố Lời Chúa :
Sau phần cầu nguyện đầu giờ là phần công bố Lời Chúa. Lời Chúa được công bố là số chương, số câu ghi ở đầu bài. Có bài phần công bố Lời Chúa chỉ có một câu. Trường hợp Lời Chúa có nhiều câu, chúng tôi ghi lại câu tóm lược ý chính của đoạn Lời Chúa để dễ gợi ý, dẫn giải.
Trước khi công bố Lời Chúa, chúng ta dùng một câu chuyện hoặc một sự kiện thời sự hoặc một vài lời gợi ý để giúp người dự tòng chuẩn bị tâm hồn lắng nghe Lời Chúa.
Công bố Lời Chúa :
* Giáo lý viên hay người dự tòng công bố.
* Kết thúc đọc : Đó là Lời Chúa.
- Trình bầy bài học giáo lý.
– Giúp cho Dự Tòng nhớ những điều căn bản ngay tại lớp. Đầu tiên là nhắc lại quyết tâm của bài học lần trước để các dự tòng tự kiểm. Dành phần lớn thời gian buổi học cho việc ôn lại các điểm chính yếu đã học lần trước hoặc từ đầu khoá học, theo cách tổng hợp, liên kết các bài học. Ôn tập bằng cách đặt ra những câu hỏi cho các Dự Tòng để nắm chắc sự lĩnh hội của từng Dự Tòng. Ghi lại trên bảng những ý chính bằng những sơ đồ giúp liên tưởng và dễ nhớ. Sau đó mới trình bày bài mới một cách chi li từng vấn đề, lâu lâu lại tóm lược ý chính và không ngại nhắc đi nhắc lại những câu hỏi tóm lược để Dự Tòng có thể thuộc bài ngay tại lớp; và hướng họ đến những quyết tâm hoán cải cụ thể. Mục đích là biết những điều chính yếu cách mạch lạc thì hơn là chồng chất những chi tiết tản mạn.
– Giúp cho Dự Tòng làm quen với sách Thánh Kinh. Thánh Kinh Cựu Ước không dễ có trong tầm tay của các Dự Tòng, vì thế chúng tôi cho trích các đoạn văn quan trọng liên hệ đến lịch sử cứu độ thời Cựu Ước. Thánh Kinh Tân Ước thì khá phổ thông, hoặc ít ra Giáo Lý Viên cũng có thể mang tới cho Dự Tòng tham khảo tại lớp. Dạy cho các Dự Tòng biết cách mở sách Thánh Kinh, biết cách trích dẫn các số chương số câu, và yêu cầu một Dự Tòng đọc hoặc cả lớp đọc các đoạn Thánh Kinh liên hệ tới bài học. Vì thế, tập sách này phải được truyền đạt kèm theo cuốn Tân Ước. Thi thoảng có thể kết thúc giờ học bằng cách cho các Dự Tòng cùng đọc một đoạn Thánh Kinh, kèm theo lời cầu nguyện dẫn giải của Giảng Viên.
– Giúp cho Dự Tòng theo học một cách nhẹ nhàng, dễ hiểu bằng những câu chuyện, những hình ảnh (rất cần một bản đồ nước Do Thái), những so sánh, những ví dụ cụ thể …, nhất là một số bài hát (hát cũng là một cách cầu nguyện tốt và có âm hưởng trong đời sống).
- Cầu nguyện theo nội dung bài giáo lý.
Sau khi đã hiểu bài giáo lý,chúng ta dẫn người dự tòng đến gặp gỡ Chúa qua những giây phút cầu nguyện.
- Học thuộc lòng các câu tóm lược.
Nên cho người dự tòng đọc nhiều lần câu tóm lược để họ nắm vững ý chính và thuộc lòng ngay tại lớp.
- Quyết tâm sống .
Từ bài học giáo lý,chúng ta rút ra một quyết tâm sống. Chúng ta có thể dựa vào quyết tâm được đề nghị trong sách hoặc tùy hoàn cảnh của người dự tòng đưa ra một quyết tâm phù hợp và đề nghị họ sống trong tuần. Lần sau,khi học bài mới,chúng ta sẽ giúp họ xét lại xem họ đã sống quyết tâm đó như thế nào.
- Cầu nguyện kết thúc.
Chúng ta cho người dự tòng đọc các kinh như : kinh Tin kính, Cám ơn, Trông cậy, Ba câu lậy, hoặc lần hạt một chục.
III. GIÚP NGƯỜI DỰ TÒNG LÀM QUEN
VỚI SINH HOẠT TÔN GIÁO
- Giúp cho Dự Tòng làm quen với các sinh hoạt tôn giáo để vừa biết đạo, vừa sống đạo như tham dự Thánh Lễ,Chầu Thánh Thể …
- Sinh hoạt cộng đoàn dự tòng : Thỉnh thoảng nên có một buổi gặp gỡ chung giữa các dự tòng và Cha xứ, các giáo lý viên, các người đỡ đầu, một số tín hữu nhiệt thành để:
-Trao đổi cảm nghĩ, kinh nghiệm, thắc mắc.
-Học hỏi chung về một vấn đề.
-Bàn cách làm việc tông đồ.
-Cầu nguyện chung,suy niệm lời Chúa.
- Giáo Xứ cần tổ chức ba giai đoạn khai tâm Kitô giáo, một truyền thống đã có từ buổi sơ khai của Hội Thánh, để các Dự Tòng từng bước làm quen với cộng đoàn phụng vụ :
–Giai đoạn I : Nghi thức Tiếp Nhận Dự Tòng và Xức Dầu Dự Tòng được cử hành sau khi đã học được một thời gian ngắn.
–Giai đoạn II : Nghi thức Ghi danh, Tuyển Chọn và Trao Kinh Tin Kính và kinh Lạy Cha, sau khi đã học (gần) xong Giáo lý đức tin.
–Giai đoạn III : Cử hành ba bí tích khai tâm gia nhập Hội Thánh Công Giáo. Trong thời gian này vừa ôn tập, vừa bổ túc, và có thể học thêm Giáo Lý Hôn Nhân trước khi được Rửa Tội.
Cả ba giai đoạn này nên cử hành trong thánh lễ của cộng đoàn, có sự hiện diện của người đỡ đầu và thân nhân, để Giáo Xứ hiệp thông và cầu nguyện cho các Dự Tòng. Lợi dụng lúc tập các nghi thức này để giới thiệu cụ thể với các Dự Tòng về địa điểm, tượng ảnh, ý nghĩa vật dụng, cách bái lạy, đi đứng trong nhà thờ.
- Thời gian học giáo lý.
Một Dự Tòng siêng năng kèm theo một chút thông minh có thể tiếp thu Giáo Lý Đức Tin trong một thời gian rất ngắn, nhưng chưa hẳn là đã xác tín để theo đạo và sống đạo. Thời gian học Giáo Lý Dự Tòng phải kéo dài ít nhất trong 3 tháng, mỗi tuần học 2 buổi, mỗi buổi một bài.Có như vậy, mới mong giúp cho các Dự Tòng có một xác tín tôn giáo để rồi khi đã lựa chọn thì dấn thân đi đến cùng.
BẢN KINH THÔNG DỤNG
1* DẤU THÁNH GIÁ:
Nhân danh Cha + và Con và Thánh Thần . Amen.
(hoăc): Nhân danh Chúa Cha + và Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Amen.
(dấu kép): Lạy Chúa chúng con, vì dấu + Thánh Giá, xin chữa + chúng con, cho khỏi + kẻ thù. Nhân danh Cha + và Con và Thánh Thần. Amen.
2 * KINH SÁNG SOI
Cúi xin Chúa sáng soi / cho chúng con được biết việc phải làm, cùng khi làm xin Chúa giúp đỡ: cho mỗi kinh mỗi việc chúng con, từ khởi sự cho đến hoàn thành, đều nhờ bởi ơn Chúa. Amen.
3* KINH ĐỨC CHÚA THÁNH THẦN
Chúng con lạy ơn Đức Thánh Thần / thiêng liêng sáng láng vô cùng. Chúng con xin Đức Chúa Thánh Thần xuống / đầy lòng chúng con, là kẻ tin cậy Đức Chúa Trời, và đốt lửa kính mến Đức Chúa Trời trong lòng chúng con.
– Chúng con xin Đức Chúa Trời cho Đức Chúa Thánh Thần xuống,
– Sửa lại mọi sự trong ngoài chúng con.
Chúng con cầu cùng Đức Chúa Trời, xưa đã cho Đức Chúa Thánh Thần xuống / soi lòng dạy dỗ các thánh tông đồ, thì nay chúng con cũng xin Đức Chúa Trời / cho Đức Chúa Thánh Thần lại xuống, an ủi dạy dỗ chúng con / làm những việc lành. Vì công nghiệp vô cùng Đức Chúa Giêsu Kitô là Chúa chúng con. Amen.
4* KINH TIN
Lạy Chúa con, con tin thật các một Đức Chúa Trời / là Đấng thưởng phạt vô cùng. Con lại tin thật Đức Chúa Trời có ba ngôi, mà Ngôi Thứ Hai đã xuống thế làm người, chịu nạn chịu chết mà chuộc tội cho thiên hạ. Bấy nhiêu điều ấy / cùng các điều Hội Thánh dạy, thì con tin vững vàng, vì Chúa là Đấng thông minh, và chân thật vô cùng / đã phán truyền cho Hội Thánh. Amen
5* KINH CẬY
Lạy Chúa con, con trông cậy vững vàng / vì công nghiệp Đức Chúa Giêsu, thì Chúa sẽ ban ơn cho con / giữ đạo nên ở đời này, cho ngày sau được lên thiên đàng / xem thấy mặt Đức Chúa Trời / hưởng phước đời đời, vì Chúa là Đấng phép tắc / và lòng lành vô cùng / đã phán hứa sự ấy / chẳng có lẽ nào sai được. Amen.
6* KINH MẾN
Lạy Chúa con, con kính mến Chúa hết lòng hết sức, trên hết mọi sự, vì Chúa là Đấng trọn tốt trọn lành vô cùng; lại vì Chúa / thì con thương yêu người ta / như mình con vậy. Amen.
7* KINH LẠY CHA
Lạy Cha chúng con ở trên trời, chúng con nguyện danh Cha cả sáng, Nước Cha trị đến, ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời. Xin Cha cho chúng con hôm nay lương thực hằng ngày, và tha nợ chúng con, như chúng con cũng tha kẻ có nợ chúng con. Xin chớ để chúng con sa chước cám dỗ, nhưng cứu chúng con cho khỏi sự dữ . Amen.
8* KINH KÍNH MỪNG
Kính mừng Maria đầy ơn phước, Đức Chúa Trời ở cùng Bà, Bà có phước lạ hơn mọi người nữ, và Giêsu con lòng Bà gồm phước lạ. Thánh Maria, Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng con là kẻ có tội, khi nay và trong giờ lâm tử. Amen.
9* KINH SÁNG DANH
Sáng danh Đức Chúa Cha và Đức Chúa Con và Đức Chúa Thánh Thần: Như đã có trước vô cùng, và bây giờ, và hằng có, và đời chẳng cùng. Amen.
10 * KINH TRƯỚC KHI XÉT MÌNH
Lạy Chúa là sự sáng linh hồn con. Xin soi sáng cho con / được biết mọi tội con đã phạm / trong ngày hôm nay (hoặc trong những ngày qua) : hoặc lo, hoặc nói, hoặc làm điều gì lỗi nghĩa cùng Chúa, vì công nghiệp Đức Chúa Giêsu, ban ơn cho con được ăn năn ghét tội, cùng dốc lòng chừa thật. Amen.
11* KINH ĂN NĂN TỘI
Lạy Chúa con, Chúa là Đấng trọn tốt trọn lành vô cùng, Chúa đã dựng nên con / và cho Con Chúa ra đời, chịu nạn chịu chết vì con, mà con đã cả lòng phản nghịch lỗi nghĩa cùng Chúa, thì con lo buồn đau đớn, cùng chê ghét mọi tội con trên hết mọi sự. Con dốc lòng chừa cải, và nhờ ơn Chúa / thì con sẽ lánh xa dịp tội, cùng làm việc đền tội cho xứng. Amen.
12* KINH THÚ NHẬN
Tôi thú nhận cùng Thiên Chúa toàn năng / và cùng anh chị em: Tôi đã phạm tội nhiều / trong tư tưởng, lời nói, việc làm, và những điều thiếu sót. Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng (đấm ngực). Vì vậy tôi xin Đức Bà Maria trọn đời đồng trinh, các thiên thần, các thánh và anh chị em / khẩn cầu cho tôi trước tòa Thiên Chúa, Chúa chúng ta. Amen.
13*KINH TIN KÍNH:
Tôi tin kính một Thiên Chúa là Cha toàn năng, Đấng tạo thành trời đất muôn vật / hữu hình và vô hình.Tôi tin kính một Chúa Giêsu Kitô, Con Một Thiên Chúa, sinh bởi Đức Chúa Cha từ trước muôn đời. Người là Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, ánh sáng bởi ánh sáng, Thiên Chúa thật bởi Thiên Chúa thật. Được sinh ra mà không phải tạo thành, đồng bản tính với Đức Chúa Cha, nhờ Người mà muôn vật được tạo thành.Vì loài người chúng tôi, và để cứu rỗi chúng tôi, Người đã từ trời xuống thế. (cúi mình) Bởi phép Đức Chúa Thánh Thần, Người đã nhập thể trong lòng Trinh Nữ Maria / và đã làm người. Người chịu đóng đinh vào thập giá vì chúng tôi, chịu khổ hình và mai táng thời Phong-xi-ô Phi-la-tô. Ngày thứ ba / Người sống lại như lời Thánh Kinh. Người lên trời / ngự bên hữu Đức Chúa Cha. Và Người sẽ trở lại trong vinh quang / để phán xét kẻ sống và kẻ chết. Nước Người sẽ không bao giờ cùng. Tôi tin kính Đức Chúa Thánh Thần là Thiên Chúa, và là Đấng ban sự sống. Người bởi Đức Chúa Cha, và Đức Chúa Con mà ra. Người cùng được phụng thờ, và tôn vinh với Đức Chúa Cha, và Đức Chúa Con. Người đã dùng các tiên tri mà phán dạy. Tôi tin có Hội Thánh duy nhất, thánh thiện, công giáo, và tông truyền. Tôi tuyên xưng có một phép Rửa để tha tội. Tôi trông đợi kẻ chết sống lại, và sự sống đời sau. Amen.
14* KINH CÁM ƠN
Con cám ơn Đức Chúa Trời, là Chúa lòng lành vô cùng, chẳng bỏ con, chẳng để con không đời đời, mà lại sinh ra con, cho con được làm người, cùng hằng gìn giữ con, hằng che chở con; lại cho Ngôi Hai xuống thế làm người / chuộc tội chịu chết trên cây thánh giá vì con, lại cho con được đạo thánh Đức Chúa Trời, cùng chịu nhiều ơn nhiều phép Hội Thánh nữa, và đã cho phần xác con ngày hôm nay / được mọi sự lành, lại cứu lấy con / kẻo phải chết tươi ăn năn tội chẳng kịp. Vậy các thánh ở trên Nước thiên đàng / cám ơn Đức Chúa Trời thế nào, thì con cũng hiệp cùng các thánh / mà dâng cho Chúa con / cùng cám ơn như vậy. Amen.
15* KINH TRÔNG CẬY
Chúng con trông cậy Rất Thánh Đức Mẹ Chúa Trời, xin chớ chê chớ bỏ lời chúng con nguyện / trong cơn gian nan thiếu thốn / Đức Nữ Đồng Trinh hiển vinh sáng láng / hằng chữa chúng con cho khỏi sự dữ. Amen.
– Lạy Rất Thánh Trái Tim Đức Chúa Giêsu:Thương xót chúng con.
– Lạy Trái Tim cực thanh cực tịnh Rất Thánh Đức Bà Maria. – Cầu cho chúng con.
– Lạy ông thánh Giuse là bạn thanh sạch Đức Bà Maria trọn đời đồng trinh: – Cầu cho chúng con.
16* CHUỖI MÂN MÔI
NĂM SỰ VUI :
- Thứ Nhất thì ngắm: Thiên thần truyền tin cho Đức Bà chịu thai – Ta hãy xin cho được ở khiêm nhường.
- Thứ Hai thì ngắm : Đức Bà đi viếng bà thánh Isave – Ta hãy xin cho được lòng yêu người.
- Thứ ba thì ngắm: Đức Bà sinh Đức Chúa Giêsu nơi hang đá – Ta hãy xin cho được lòng khó khăn
- Thứ bốn thì ngắm: Đức Bà dâng Đức Chúa Giêsu trong đền thánh-Ta hãy xin cho được vâng lời chịu lụy.
- Thứ năm thì ngắm: Đức Bà tìm được Đức Chúa Giêsu trong đền thánh, Ta hãy xin cho được giữ nghĩa cùng Chúa luôn.
NĂM SỰ THƯƠNG:
- Thứ Nhất thì ngám: Đức Chúa Giêsu lo buồn đổ mồ hôi máu, Ta hãy xin cho được ăn năn tội nên.
- Thứ Hai thì ngắm: Đức Chúa Giêsu chịu đánh đòn – Ta hãy xin cho được hãm mình chịu khó bằng lòng.
- Thứ Ba thì ngắm: Đức Chúa Giêsu chịu đội mạo gai, Ta hãy xin cho được chịu mọi sự sỉ nhục bằng lòng.
- Thứ Bốn thì ngắm: Đức Chúa Giêsu vác cây thánh giá, Ta hãy xin cho được vác thánh giá theo chân Chúa.
- Thứ năm thì ngắm: Đức Chúa Giêsu chịu chết trên cây thánh giá – Ta hãy xin cho được đóng đinh tính xác thịt vào thánh giá Chúa.
NĂM SỰ SÁNG:
- Thứ Nhất thì ngắm : Đức Chúa Giêsu chịu phép rửa tại sông Giođan. Ta hãy xin cho được sống xứng đáng là con cái Chúa .
- Thứ Hai thì ngắm : Đức Chúa Giêsu dự tiệc cưới Ca-na. ta hãy xin cho được vững tin vào quyền năng của Ngài.
- Thứ Ba thì ngắm : Đức Chúa Giêsu rao giảng Nước Trời và kêu gọi sám hối. Ta hãy xin cho được hoán cải và đón nhận Tin Mừng .
- Thứ bốn thì ngắm : Đức Chúa Giêsu biến hình trên núi. Ta hãy xin cho được lắng nghe và thực hành Lời Chúa .
- Thứ năm thì ngắm : Đức Chúa Giêsu lập bí tích Thánh Thể. Ta hãy xin cho được năng kết hiệp cùng Chúa Giêsu Thánh Thể .
NĂM SỰ MỪNG:
- Thứ nhất thì ngắm:Đức ChúaGiêsu sống lại,Ta hãy xin cho được sống lại thật về phần linh hồn.
- Thứ Hai thì ngắm: Đức Chúa Giêsu lên trời – Ta hãy xin cho được ái mộ những sự trên trời.
- Thứ Ba thì ngắm: Đức Chúa Thánh Thần hiện xuống – Ta hãy xin cho được lòng đầy dẫy mọi ơn Đức Chúa Thánh Thần.
- Thứ Bốn thì ngăm: Đức Chúa Trời cho Đức Bà lên trời.Ta hãy xin ơn chết lành trong tay Đức Mẹ.
- Thứ Năm thì ngắm: Đức Chúa Trời thưởng Đức Mẹ trên trời – Ta hãy xin Đức Mẹ phù hộ cho ta được thưởng cùng Đức Mẹ trên Nước thiên đàng.
17* CẦU CHO CÁC LINH HỒN
Lạy Chúa Giêsu, xin tha tội lỗi chúng con, giữ gìn chúng con khỏi sa hỏa ngục, xin đem các linh hồn lên thiên đàng, nhất là những linh hồn cần đến lòng Chúa thương xót hơn.
(hoặc) : Chúng con cậy vì danh Chúa nhân từ / cho linh hồn … được lên chốn nghỉ ngơi, hằng xem thấy mặt Đức Chúa Trời sáng láng vui vẻ vô cùng. Amen.
18* KINH MƯỜI ĐIỀU RĂN
Đạo Đức Chúa Trời có Mười điều răn:
Thứ nhất : Thờ phượng một Đức Chúa Trời và kính mến người trên hết mọi sự.
Thứ hai : Chớ kêu tên Đức Chúa Trời vô cớ.
Thứ ba : Giữ ngày Chúa Nhật.
Thứ bốn : Thảo kính cha mẹ.
Thứ năm : Chớ giết người.
Thứ sáu : Chớ làm sự dâm dục.
Thứ bẩy : Chớ lấy của người.
Thứ tám : Chớ làm chứng dối.
Thứ chín : Chớ muốn vợ chồng người.
Thứ mười : Chớ tham của người.
Mười điều răn ấy tóm về hai này mà chớ : Trước kính mến một Đức Chúa Trời trên hết mọi sự, sau lại yêu người như mình ta vậy. Amen.
19* KINH SÁU ĐIỀU RĂN HỘI THÁNH
Hội Thánh có sáu điều răn:
Thứ nhất : Xem lễ ngày Chúa Nhật cùng các ngày lễ buộc.
Thứ hai : Chớ làm việc xác ngày Chúa Nhật cùng các ngày lễ buộc.
Thứ ba : Xưng tội trong một năm ít là một lần.
Thứ bốn : Chịu Mình Thánh Đức Chúa Giêsu trong mùa Phục Sinh.
Thứ năm : Giữ chay những ngày Hội Thánh buộc.
Thứ sáu : Kiêng thịt ngày Thứ Sáu cùng những ngày khác Hội Thánh dạy.
20* KINH BẢY BÍ TÍCH
Đạo Đức Chúa Trời có 7 phép Bí tích.
Thứ nhất : Là phép Rửa tội.
Thứ hai : Là phép Thêm Sức.
Thứ ba : Là phép Mình Thánh Chúa.
Thứ bốn : Là phép Giải tội.
Thứ năm : Là phép Xức dầu thánh.
Thứ sáu : Là phép Truyền chức thánh.
Thứ bảy : Là phép Hôn phối.
