Ông Jérôme Lejeune và bà Birthe Lejeune là những người nổi tiếng không chỉ liên quan đến lĩnh vực nghiên cứu khoa học, nhưng trước hết hai ông bà là mẫu gương cho đời sống đức tin và đời sống gia đình. Đối với hai ông bà, đức tin, tình nghĩa vợ chồng và nghiên cứu khoa học luôn đi cùng với nhau. Cuộc đời của hai ông bà có liên quan trực tiếp đến Hàn lâm viện Tòa Thánh về Sự sống và Tổ chức Lejeune ở Pháp. Cả hai đều say mê xây dựng một xã hội ngày càng trở nên nhân văn hơn.

Ông Jérôme Lejeune là một trong những nhà khoa học hàng đầu của thế kỷ XX, ông được coi là cha đẻ của di truyền học hiện đại. Ông phát hiện ra các đột biến nhiễm sắc thể gây ra hội chứng Down, là một trong những người đầu tiên trên thế giới thúc đẩy phương pháp điều trị và chăm sóc cho những trẻ em và bảo vệ quyền sống của chúng.

Đối với Giáo hội, cách đây 26 năm, 1994, theo đề nghị của ông Jérôme Lejeune, Thánh Gioan Phaolô II đã thành lập Hàn lâm viện Tòa Thánh về Sự sống và bổ nhiệm ông là chủ tịch đầu tiên của Hàn lâm viện này. Thánh Gioan Phaolô II cũng là một người bạn thân của ông Jérôme Lejeune, chính Thánh Giáo Hoàng đã mang đến cho ông sự ủi an và hỗ trợ vào những thời khắc khó khăn nhất trong sự nghiệp của ông. Ông qua đời năm 1994, trong chuyến tông du đến Pháp năm 1997, Thánh Gioan Phaolô II đã đến viếng thăm mộ của nhà khoa học. Hiện Jérôme Lejeune đã là vị Tôi tớ Chúa và đang trong tiến trình được phong á thánh.

Cùng với sự trợ giúp của bà Birthe Lejeune, ông Jérôme Lejeune đã thành lập Tổ chức Lejeune. Tổ chức Jérôme Lejeune là một trung tâm y tế và nghiên cứu duy nhất ở châu Âu, chuyên về hội chứng Down và thiểu năng trí tuệ có nguồn gốc di truyền. Mục đích của Tổ chức là cung cấp giám sát y tế toàn cầu cho khoảng 10 ngàn bệnh nhân trong suốt cuộc đời. Mỗi năm Tổ chức tài trợ cho hơn 100 chương trình nghiên cứu về hội chứng Down và thiểu năng trí tuệ có nguồn gốc di truyền. Các dự án nghiên cứu quốc tế này đã tạo ra hơn 500 ấn phẩm khoa học giúp khoa học tiến bộ về hiểu biết và điều trị hội chứng Down và thiểu năng trí tuệ có nguồn gốc di truyền. Tổ chức luôn đi đầu trong lĩnh vực bảo vệ sự sống.

Sau khi ông Jéróme Lejeune qua đời vào năm 1994, bà Birthe Lejeune là người hướng dẫn Tổ chức và tiếp tục sứ vụ bảo vệ sự sống những người yếu đuối nghèo khổ. Khi được hỏi về Tổ chức này, bà Birthe Lejeune nói: “Chúng tôi không bỏ rơi các em bé bị hội chứng Down và chúng tôi không ngừng khuyên cha mẹ các em bảo vệ những người con đặc biệt này”. Cả hai ông bà xác tín sự sống phải luôn được bảo vệ, điều này không chỉ liên quan đến chiều kích thần học mà là một bằng chứng khoa học: một thai nhi, một phôi thai đã là một sự sống. Với sự tin chắc này hai ông bà bảo vệ liên tục không mệt mỏi những người yếu đuối, đặc biệt các trẻ em bị hội chứng Down. Sau khám phá khoa học của ông Jérôme Lejeune, các cha mẹ không bị đổ lỗi là nguyên nhân gây nên hội chứng Down của con trẻ.

Ngày 16/5/2017, Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm bà Birthe Lejeune là thành viên danh dự của Hàn lâm viện Tòa Thánh về Sự sống. Ngày 07/5/2020 bà Birthe Lejeune qua đời, hưởng thọ 92 tuổi, sau một thời gian dài bệnh.

Sau đây là những lời chứng của Đức cha Vincenzo Paglia, Chủ tịch Hàn lâm viện Tòa Thánh về Sự sống khi nghe tin bà Birthe Lejeune qua đời:

Tôi rất buồn khi nghe tin bà Birthe Lejeune đã về với Chúa. Bà là vợ của Jérôme Lejeune đang được trong tiến trình phong chân phước; một nhà khoa học, một tín hữu đã dành cả cuộc đời và kiến thức khoa học để bảo vệ và hỗ trợ sự sống và vì thế ông đã phải trả giá cay đắng. Đối với Giáo hội, chúng ta đã nhận được từ nơi ông một chứng ta đặc biệt và một trong những hoa trái đó là Hàn lâm viện về Sự sống. Tôi biết bà Lejeune, từ khi tôi được Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm làm chủ tịch Hàn lâm viện Tòa Thánh về Sự sống. Trong những năm cuối đời, bà không mất đi niềm đam mê bảo vệ sự sống. Hàn lâm viện và Tổ chức Lejeune ở Pháp do hai ông bà tạo dựng là những cột trụ trong cuộc chiến bảo vệ sự sống, nhất là trong thời điểm hiện nay. Và chúng ta phải nói lời cám ơn đến giáo sư Lejeune và Thánh Gioan Phaolô II đã có trực giác thiết lập Hàn lâm viện này.

Bà Birthe Lejeune là người rất năng động ngay cả khi Học viện bắt đầu một giai đoạn mới để đối diện với những biên giới mới; chúng ta hãy nghĩ đến những gì đang xảy ra hôm nay với đại dịch, với trí tuệ nhân tạo, với robot, v.v. Ở nơi bà luôn có niềm say mê trong nghiên cứu để hiểu và đồng hành. Tôi muốn nhấn mạnh một khía cạnh hiển nhiên liên quan đặc biệt đến đời sống của hai ông bà, như bà chia sẻ: Đó là mối tương quan chặt chẽ của vòng tròn đạo đức giữa những người tin, khoa học và đam mê xây dựng một xã hội thực sự nhân văn hơn. Trong bối cảnh này, cuộc hôn nhân của họ có sức mạnh đặc biệt, chứng tá của họ nhấn mạnh tầm quan trọng sự liên kết giữa khoa học và đức tin. Cùng với chồng, tôi cũng cảm thấy bà gần gũi với Học viện của chúng tôi để tiếp tục bảo vệ, hỗ trợ và đồng hành cùng sự sống, bất cứ nơi nào và trong bất kỳ tình huống hoặc điều kiện nào mà sự sống hiện hữu.

Ngọc Yến – Vatican News