Đại Hội Thánh Nhạc Toàn Quốc lần thứ 45, do Ủy ban Thánh nhạc trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam (UBTN/HĐGMVN) tổ chức, diễn ra lúc 08g15 ngày 15.10.2019 tại Trung tâm Mục vụ TGP Sài Gòn, số 6 bis Tôn Đức Thắng, P. Bến Nghé, Q.1, TP. HCM, do Đức cha Vinh sơn Nguyễn Văn Bản, nguyên Chủ tịch UBTN và Linh mục Rôcô Nguyễn Duy, Thư ký UBTN chủ tọa Đại hội.
Đến tham dự có Linh mục Nhạc sư Phêrô Kim Long – nguyên phó Chủ tịch UBTN, Linh mục Anrê Đỗ Xuân Quế – nguyên Trưởng ban Thánh Nhạc TGP Sài Gòn và trên 150 tham dự viên gồm: Ban thường vụ Ủy ban Thánh nhạc toàn quốc, Thư ký một số Ủy ban Giám mục liên hệ, các Linh mục Trưởng ban Thánh nhạc các giáo phận, các Chủng viện và các thành viên, quý vị phụ trách Thánh nhạc của các Hội dòng, quý linh mục cộng tác viên UBTN toàn quốc, quý nhạc sĩ, quý ca trưởng, các giảng viên Thánh nhạc tại Trung tâm Mục vụ Giáo phận.
Khai mạc
Đại hội được khai mạc lúc 08g15. Sau phút thánh hóa, Nhạc sĩ Minh Tâm đã thông báo những sự kiện liên quan đến UBTN trong năm qua.
Linh mục Rôcô Nguyễn Duy, Thư ký UBTN thông báo về việc HĐGMVN đã bầu Ban Thường vụ nhiệm kỳ 2019 – 2022. Đặc biệt, HĐGMVN đã cử Đức cha Aloisiô Nguyễn Hùng Vị – Giám mục Giáo phận Kontum – là tân Chủ tịch UBTN/HĐGMVN, thay Đức cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Bản (tân Chủ tịch UB Kinh Thánh). Đức cha Aloisiô đã quyết định giữ lại toàn bộ nhân sự Ban Thường vụ UBTN. Hôm nay vì lý do mục vụ, ngài không tham dự Đại hội được.
Tiếp theo, Linh mục Rôcô đã thuyết trình về đề tài: Nhìn lại việc áp dụng Văn kiện Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc.
Văn kiện do UBTN soạn thảo đã được HĐGMVN chấp thuận cho thử nghiệm 3 năm (từ 28.04.2014) và đã có 2 năm chính thức (từ 28.04.2017) áp dụng. Tiến trình áp dụng này, UBTN đã nhận được những đóng góp và nhận định của các giáo phận, các Đại chủng viện, các nhạc sĩ, ca trưởng và những anh chị em hoạt động thánh nhạc. Từ đó, UBTN rút ra một số ghi nhận về những nhận định và ý kiến của các Ban Thánh nhạc như sau:
Những nhận định
Gồm 5 nhận định về:
1/ Vai trò của Linh mục: Được đề cập trong số 19-22, và rải rác trong rất nhiều số khác. Vai trò của linh mục được ghi nhận là mối ưu tư hàng đầu hiện nay trong việc áp dụng hiệu quả Văn kiện Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc.
2/ Nhạc sĩ sáng tác và âm nhạc ngày nay: Được đề cập trong số 76-80. Thánh nhạc phải được thể hiện bởi các nhạc sĩ Kitô giáo chân chính. Hội Thánh cũng đòi hỏi người nghệ sĩ (bao gồm nhạc sĩ, ca sĩ, quản cầm viên) những phẩm hạnh cần thiết trong đời sống xứng danh Kitô hữu và có khả năng chuyên môn.
3/ Ca trưởng Thánh nhạc: Được đề cập trong số 35-36. Để được coi là ca trưởng Thánh nhạc cần những đặc tính theo Văn kiện Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc. Ngoài ra, cần tập chú vào các đức tính như: Học hỏi nâng cao chuyên môn, đạo đức, khiêm nhường, hiền hòa và vâng phục. Qua các báo cáo, hiện nay nhiều cộng đoàn thiếu ca trưởng và ca trưởng Thánh nhạc lại càng thiếu hơn, vì thế cần các mục tử quan tâm gởi người theo học các lớp ca trưởng.
4/ Nhạc công: Được đề cập trong số 44-47. Tâm niệm của nhạc công: Đàn là phụ, hát là chính; hát phải lớn, đàn phải nhỏ để nâng đỡ tiếng hát.
5/ Ca đoàn: Số 29 đã nhấn mạnh đến việc đảm bảo sao cho tất cả cộng đoàn tín hữu đều có thể tích cực tham dự với những phần riêng của họ.
Buổi thuyết trình kết thúc lúc 10g00. Trong giờ giải lao, nhân tháng Mân Côi, ca sĩ Hoàng Kim đã cống hiến bài hát ‘Lời Mẹ nhắn nhủ’.
Giải đáp thắc mắc
Mở đầu phần giải đáp thắc mắc vào lúc 10g20, Linh mục Nhạc sư Phêrô Kim Long đã có một số phát biểu trọng yếu: Ban Thánh nhạc chỉ tư vấn những điều về thánh nhạc, còn việc thi hành thuộc quyền hạn của Giám mục.
Linh mục Nhạc sư chia sẻ bản thân ngài khi viết Thánh nhạc là toàn tâm toàn ý, và có lời thề rằng chỉ viết thánh ca mà thôi! Ngài còn nói: “Học bình ca không chỉ để viết bình ca mà còn để hiểu bình ca mà viết thánh ca.” Ngài cũng lưu ý khi chọn bài hát cho Thánh lễ: “Phải hợp với người hát, hợp với người nghe, với tâm thức, khung cảnh của nhà thờ và tâm tình của người tham dự.”
Trả lời cho về vấn đề ‘quyền hạn của Giám mục’, Đức cha Vinh Sơn nói rằng, UBTN đã tư vấn cho HĐGM những vấn đề liên quan đến Thánh nhạc và Văn kiện Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc chính thức áp dụng có tính bó buộc cần theo. Tại Giáo phận Ban Mê Thuột, ngài đã phổ biến văn bản cho các người có trách nhiệm liên quan để áp dụng và thực hiện. Ngài sẽ tiếp tục tìm cách phổ biến, học hỏi để áp dụng Văn kiện này. Ngài đề nghị nếu có thắc mắc, ý kiến xin gởi về cho UBTN.
Nhiều tham dự viên đã đưa ra những câu hỏi thiết thực liên quan đến mục vụ Thánh nhạc và đã được Đức cha Vinh Sơn cùng Linh mục Rôcô giải đáp thỏa mãn.
Đúc kết ý kiến của các Ban Thánh nhạc
Dựa theo 7 câu hỏi gợi ý của UBTN, một số Ban Thánh nhạc giáo phận đã gởi ý kiến về UBTN, và Linh mục Rôcô đã làm bản đúc kết các ý kiến từ các giáo phận (trong Hương Trâm 30).
Bế mạc
Trước khi kết thúc Đại hội, đại diện UBTN, Nhạc sĩ Phanxicô có lời tri ân Đức cha Vinh Sơn đã hướng dẫn UBTN trong suốt 9 năm qua, và bày tỏ lòng quý mến, biết ơn đối với ngài, và cầu xin Chúa ban ơn cho ngài. Vị đại diện đã dâng bó hoa tươi thắm và món quà lưu niệm đến Đức cha.
Đáp từ, Đức cha đã tạ ơn Chúa trong 9 năm với chức vụ Chủ tịch UBTN, đại diện cho HĐGMVN để điều hợp làm việc với anh chị em trong lãnh vực Thánh nhạc, nhằm hướng dẫn cộng đoàn dân Chúa cầu nguyện trong phụng vụ Thánh nhạc. Ngài cũng cảm ơn Ban Thường vụ Thánh nhạc đã cộng tác với nhau trong tinh thần hiệp nhất, phục vụ dân Chúa. Dấu ấn này sẽ giúp ngài trong nhiệm vụ mới, Chủ tịch Ủy ban Kinh Thánh.
Sau cùng, Linh mục Rôcô Nguyễn Duy thông báo buổi Hội thảo Thánh nhạc tiếp theo sẽ tổ chức vào thứ Ba, ngày 28.04.2020 tại Trung tâm Mục vụ TGP Sài Gòn.
Vào tối thứ Hai ngày 27.04.2020 sẽ có một đêm thánh ca của Ban Thánh nhạc HĐGMVN, và chủ đề sẽ được thông báo sau.
Những người tham dự đã được UBTN tặng sách “Những ngày Lễ Công giáo” và sách “Hương Trầm 30”.
Đại hội đã kết thúc lúc 11g15 cùng ngày. UBTN sẽ còn tiếp tục với mối ưu tư sao cho Văn kiện Hướng dẫn Mục vụ Thánh nhạc được phổ biến, hiểu và áp dụng đúng, ngỏ hầu tôn vinh Thiên Chúa và thánh hóa các tín hữu.
Được biết, Đêm Thánh nhạc “Thánh Ca Việt Nam Song Ngữ” đã diễn ra vào thứ Hai ngày 14.10.2019 tại hội trường G.B Phạm Minh Mẫn, thuộc Trung tâm Mục vụ.
Tiến Hương và Minh Đức
Nguồn: Tổng Giáo phận Sài Gòn
