Trong các tháng qua, nước Chad đang phải trải qua một cuộc khủng hoảng nặng vì các cuộc xung đột giữa các bộ lạc làm cho hàng chục người thiệt mạng. Quốc hội đã phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp kéo dài 4 tháng trong vùng Tibesti, giáp giới với Niger và trong các vùng đông Sila và Ouaddai giáp giới với Sudan.

“Nước Chad mà Thiên Chúa muốn”

Trong phần thứ nhất của sứ điệp có tựa đề “Nước Chad mà Thiên Chúa muốn”, các Giám Mục khích lệ dân chúng sống trong sự tôn trọng các khác biệt chủng tộc, tôn giáo, văn hoá và vùng miền và chung xây một quốc gia pháp quyền hiệp nhất dựa trên phẩm giá con người, đa nguyên chính trị, và các giá trị của tình liên đới huynh đệ, chiếu theo Hiến pháp là luật lệ nền tảng hướng dẫn cuộc sống của mọi công dân, không phân biệt ai.

“Nước Chad mà Thiên Chúa không muốn”

Phần hai của sứ điệp có tựa đề “Nước Chad mà Thiên Chúa không muốn”, cho thấy hình ảnh cay đắng của cuộc khủng hoảng lan tràn tại Chad trên mọi bình diện chính trị kinh tế và xã hội, một nước Chad đã đánh mất đi các giá trị luân lý và tôn giáo. Tuy là một quốc gia rất giầu tài nguyên thiên nhiên, người dân phải sống trong cảnh nghèo đói, trong khi các giới chức chính trị làm giầu bất hợp pháp. Tuy đã có các nỗ lực cải tiến việc cai trị, như luật chống tham nhũng, chiếm hữu của công và chiêu dụ khách hàng, guồng máy chính trị vẫn chưa được coi như là cơ cấu phục vụ người dân, nhưng như là phương tiện làm giầu bóc lột áp bức.  Riêng trong lãnh vực tư pháp các luật lệ quan trọng không có các nghị quyết thực thi nghiêm chỉnh mà có nhiều lỗ hổng cho việc giải thích tuỳ tiện, không bị trừng phạt và gian tham hối lộ. Ngoài ra còn có hiện tượng khai thác tài nguyên vô chừng mực và tàn phá thiên nhiên và chiếm hữu đất đai bừa bãi.

“Các con đường để xây dựng nước Chad”

Phần ba của sứ điệp tựa đề “Các con đường để xây dựng nước Chad” khẳng định rằng Giáo Hội không cố ý can thiệp vào cuộc sống chính trị. Nhưng việc xây dựng nước Chad không thể được thực thi bằng cách hy sinh các giá trị xã hội, luân lý đạo đức và tôn giáo. Chính trị là nghệ thuật xây dựng xã hội trong hoà bình và công lý, thăng tiến và canh chừng việc tôn trọng các quyền căn bản của con người. Cần phải tìm sự thật trong tôn giáo để tìm ra sự thật của chính trị, để phân biệt sự thiện và sự dữ và đào tạo lương tâm của các tín hữu. Các Giám Mục cũng nêu bật tầm quan trọng của một nhà nước pháp quyền, của việc tôn trọng luật lệ chống lại các hình thức vô pháp luật, lạm dụng quyền bính, gian tham hối lộ, bị tước đoạt, tuyệt vọng và bạo lực.

Đối với lãnh vực giáo dục, là một quyền căn bản của con người và là ưu tiên hàng đầu đối với tương lai quốc gia, các Giám Mục Chad ghi nhận nhiều thiếu sót trầm trọng. Một đất nước không giáo dục con cái mình là tự kết án phải sống cảnh nghèo đói triền miên. Các thiếu sót đầu tư của chính quyền khiến cho các trường học thường thiếu cả bàn ghế và dụng cụ tối thiếu. Người trẻ nản lòng ngày càng bỏ  nước tìm ra nước ngoài để học. Tương lai của quốc gia lâm nguy, vì một ngày kia con cái chúng ta phải làm trưởng các gia đình, nắm giữ trách nhiệm trong các hãng xưởng. Nhưng nếu họ không trông thấy các dự án cho tương lai của mình, mất tin tưởng nơi chính quyền và cảm thấy bị tước đoạt, chán nản ngã lòng, thì sẽ trở thành nạn nhân của rượu chè và ma tuý, như đã xảy ra cho nhiều người trong số họ. Chính vì thế chính quyền phải cải tổ hệ thống giáo dục, thăng tiến việc đào tạo toàn vẹn cho trẻ em và giới trẻ, chống lại nạn thất nghiệp. Các Giám Mục cũng kêu gọi giới phụ huynh chăm lo tương lai của con cái và không khoán trắng việc giáo dục cho người khác. Các vị cũng mời gọi giới giáo chức luôn ý thức được vai trò quan trọng của họ là thầy cô và là các nhà đào tạo cũng như mẫu gương và điểm tham chiếu cho học sinh.

 Tầm quan trọng của cuộc đối thoại liên tôn

Trong phần cuối cùng của sứ điệp các Giám Mục Chad đề cao tầm quan trọng của cuộc đối thoại liên tôn, dựa trên “Tài liệu về tình huynh đệ nhân loại cho nền hoà bình và sống chung trên thế giới” được Đức Thánh Cha Phanxico ký ngày mùng 4 tháng 2 năm nay với Đại Imam Al-Azhar, Al- Tayyeb. Nước Chad vốn là mẫu gương của sự chung sống hoà bình này giữa các tín hữu Kitô và hồi giáo qua nhiều sáng kiến như “Ngày chung sống hoà bình”. Nhưng cầu nguyện thôi thì không đủ, cần phải có sự tôn trọng, đối thoại và cộng tác với nhau đích thật trong cuộc sống chính trị và kinh tế nữa. Trong lễ Giáng Sinh sắp tới, các vị cầu mong mọi Kitô hữu sẽ là những người đem hy vọng tới cho mọi người, vì đức tin trao ban sức mạnh giúp họ thắng vượt được các khó khăn bên ngoài và lòng ích kỷ bên trong (REI 14-12-2019)

Linh Tiến Khải – Vatican