Hôm 16/03 vừa qua, Đức Thánh Cha đã ban hành luật mới điều chỉnh hệ thống tư pháp của Quốc gia Thành Vatican. Các quy luật mới thay thế luật trước đây, được thánh hoàng Gioan Phaolô II ban hành trước tiên vào năm 1987 và được Đức nguyên Giáo hoàng Biển Đức XVI sửa đổi vào năm 2008.

Việc ban hành luật mới này cần thiết vì có nhiều thay đổi quan trọng đã diễn ra trong hai thập kỷ qua trong luật pháp của Quốc gia thành Vatican, đặc biệt là trong các vấn đề kinh tế – tài chính và hình sự, và cũng là kết quả của việc tuân thủ nhiều Công ước quốc tế. 

Tính độc lập cao hơn của các cơ quan tư pháp và các thẩm phán

Trước hết, luật mới khẳng định tính độc lập cao hơn của các cơ quan tư pháp và các thẩm phán, những người chỉ thuộc quyền Đức Giáo hoàng theo phẩm trật và tuân theo luật pháp: họ thực hiện chức năng của mình một cách thẳng thắn. Cơ quan tư pháp sử dụng trực tiếp cảnh sát tư pháp, là chức năng được thực hiện bởi Quân đoàn hiến binh Vatican. Trong thời gian phục vụ, các thẩm phán chính ngạch sẽ có quốc tịch Vatican.

Tiếp đến luật mới quy định các yêu cầu về việc bổ nhiệm thẩm phán và nó đơn giản hóa hệ thống tư pháp trong khi tăng thêm nhân sự của tòa án. Hơn nữa, luật còn thêm một người đứng đầu Văn phòng Công tố viên và đưa ra một quy trình chuẩn hóa cho hành động kỷ luật có thể đối với các luật sư đã được chứng nhận.

Tiếp đến là các yêu cầu đối với việc bổ nhiệm các thẩm phán của cả Tòa án và Tòa phúc thẩm: ưu tiên các giáo sư đại học, để đảm bảo tính độc lập cao hơn trong việc thực thi các chức năng tư pháp (bởi vì họ không phải là nhân viên toàn thời gian của Quốc gia thành Vatican, có nghề nghiệp và mức lương đảm bảo bên ngoài). Các luật sư nổi tiếng với kinh nghiệm đã được chứng minh trong các lĩnh vực tư pháp hoặc pháp y (dân sự, hình sự hoặc hành chính) cũng có thể được bổ nhiệm. Ít nhất một thẩm phán được yêu cầu phải là một chuyên gia về giáo luật, nguồn luật chính của Vatican. (Vatican News 16/03/2020)

Hồng Thủy – Vatican