Hai năm đã trôi qua kể từ lần cuối các giám mục Ý nhóm họp. Trong khi đó, sau khi đại dịch bùng phát, đã có nhiều thay đổi. Cả địa điểm của cuộc họp cũng buộc phải di chuyển, từ hội trường Thượng Hội đồng ở nội thành Vatican, nơi mà trong lời chào mừng, Đức Hồng y Gualtiero Bassetti, Chủ tịch Hội đồng giám mục Ý, nói là “Nhà của Đức Giáo hoàng, nơi chúng con cũng cảm thấy một chút của chúng con, đến khách sạn Ergife ở đường Aurelia của Roma. Đây là nơi tổ chức các cuộc thi, rộng hơn và phù hợp hơn để thực hiện các quy tắc cần thiết về an toàn sức khỏe.

Chủ đề hội nghị

Chủ đề của đại hội năm nay là “Loan báo Tin Mừng trong thời kỳ tái sinh – bắt đầu một hành trình đồng nghị.”

Trong thời gian đại hội, các giám mục Ý sẽ bầu hai vị phó Chủ tịch cho khu vực miền Bắc và miền Trung, cũng như các thành viên của Hội đồng Kinh tế và Chủ tịch của các Ủy ban Giám mục.

Đến nơi, Đức Thánh Cha được tiếp đón bởi Đức Hồng y Gualtiero Bassetti, Chủ tịch Hội đồng giám mục Ý; Đức cha Mario Meini của giáo phận Fiesole, phó Chủ tịch; và Đức cha Stefano Russo, Tổng Thư ký Hội đồng giám mục.

Hội nghị bắt đầu với giây phút cầu nguyện, với lời kinh xin Chúa Thánh Thần ngự đến và đoạn kết của Tin mừng thánh Marco, trong đó nhắc lại sự kiện Chúa Giê-su về trời và việc sai các tông đồ đi loan báo Tin Mừng. Đây cũng là nhu cầu của thiên niên kỷ thứ ba và nó đòi có ơn can đảm do Chúa Thánh Thần ban. Ơn can đảm cũng cần thiết để các giám mục thực hiện hành trình công nghị.

Lời chào của Hồng y chủ tịch

Sau phút cầu nguyện, Đức Hồng y Chủ tịch Gualtiero Bassetti đã chào mừng Đức Thánh Cha. Đức Hồng y nhắc đến tài liệu của Văn phòng Tổng Thư ký Thượng Hội đồng mới được ban hành ngày 21/5 vừa qua, về tiến trình thực hiện Thượng Hội đồng giám mục. Ngài nói rằng tài liệu này khuyến khích và củng cố các giám mục trong tiến trình các ngài dự định bắt đầu: Một quá trình bắt đầu từ dưới lên để Dân Thánh của Thiên Chúa trong các miền, trong các Giáo hội của Ý được tham gia. Đức Hồng y xin Đức Thánh Cha khuyến khích, cầu nguyện và chúc lành cho hành trình các giám mục Ý đang thực hiện.

Thái độ cầu nguyện

Đức Thánh Cha không chuẩn bị diễn văn nhưng ứng khẩu chia sẻ với các giám mục. Tại hội trường của khách sạn Ergife, nơi thường được tổ chức các cuộc thi quốc tế, Đức Thánh Cha chia sẻ cách hài hước nhưng ấn tượng: “Khi tôi bước vào hội trường, trong trí tôi xuất hiện một ý tưởng xấu. Xin lỗi anh em. Nhưng chúng ta đang tham dự một hội nghị các giám mục hay một cuộc thi để bầu ra vị giám mục đẹp nhất? Bởi vì các cuộc thi thế giới được tổ chức ở đây, nhưng chúng ta hy vọng rằng hội nghị này sẽ diễn ra tốt đẹp. Tôi biết rằng không dễ để làm một điều quen thuộc trong một ngôi nhà không phải của mình nhưng chúng ta có thể biến nó thành của mình bằng thái độ và lời cầu nguyện của mình.”

Trước khi bắt đầu phần trò chuyện theo cách các giám mục hỏi và Đức Thánh Cha trả lời, để các giám mục có thể nói về những điều các ngài quan tâm, Đức Thánh Cha chia sẻ 3 điều ngài quan tâm.

Thượng Hội đồng: tiến trình từ dưới lên

Đức Thánh Cha nhấn mạnh những điều ngài đã nói gần đây. Trước hết, nói về Thượng Hội đồng, ngài nhắc lại rằng nó phải xuất phát từ một quá trình “từ dưới lên”, nghĩa là bắt đầu từ các cộng đồng nhỏ và trong các giáo xứ. Đó là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và hoạt động, đòi chúng ta để cho các tín hữu nói, dành chỗ cho sự khôn ngoan của dân Chúa. Con đường công nghị mà Đức Thánh Cha hướng dẫn cho Giáo hội Ý đã được vạch ra trong Hội nghị năm 2015 ở Firenze, đại hội Giáo hội toàn quốc cuối cùng của Ý. Đức Thánh Cha nói rằng đại hội ở Firenze là “một di sản” phải “chiếu sáng thời điểm này”, từ trên xuống dưới.

Thượng Hội đồng chuyển động theo hướng ngược lại. “Từ dưới lên trên, từ dân Chúa, giáo xứ nhỏ nhất, cơ sở nhỏ nhất của giáo phận, nơi người ta gặp nhau”. Đức Thánh Cha giải thích: “Bởi vì một Thượng Hội đồng không gì khác hơn là trình bày rõ ràng những gì Hiến chế tín lý về Giáo hội, Lumen gentium – Ánh sáng muôn dân – nói. Đó là toàn thể dân Chúa, mọi người, từ giám mục trở xuống, không thể sai lầm về đức tin. Chúng ta không thể sai lầm, khi có sự hài hòa trong tổng thể. Nhưng chúng ta phải công khai đức tin đó.”

Công việc của các tòa án hôn phối của các giáo phận

Tiếp đến, Đức Thánh Cha nói với các giám mục rằng ngài hài lòng với các bước họ đã thực hiện tại các tòa án giáo phận sau cuộc cải cách liên quan đến các quy trình tuyên bố hôn nhân vô hiệu.

Vấn đề đào tạo trong chủng viện

Và điểm thứ ba, Đức Thánh Cha đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đào tạo chủng viện. Ngài nhắc nhở rằng vào lúc này, “có một mối nguy hiểm rất lớn. Sai lầm trong việc đào tạo và cả sự thận trọng khôn ngoan trong việc tiếp nhận chủng sinh. Chúng ta thường xuyên thấy các chủng sinh có vẻ tốt nhưng cứng nhắc. Và sự cứng nhắc không phải là tinh thần tốt. Và rồi chúng ta nhận ra rằng có những vấn đề lớn đằng sau sự cứng nhắc đó. Các chủng sinh được nhận vào chủng viện mà không hỏi thông tin, những người đã bị một dòng tu hoặc giáo phận cho về.”

Điểm nhấn mạnh cuối cùng của Đức Thánh Cha là về đào tạo. Ngài nói: “Tôi tin rằng về điều này, Đức Hồng y chủ tịch đã nhận được lá thư từ Tổng trưởng Bộ Giáo sĩ nói về mối quan tâm của ngài về việc đào tạo linh mục. Chúng ta phải ghi nhớ điều này. Chúng ta không thể đùa với cuộc đời của những thanh thiếu niên đến với chúng ta để xin vào chủng viện.”

Sau khi trình bày 3 điều ngài quan tâm, Đức Thánh Cha đã trò chuyện thẳng thắn với các giám mục, không có sự tham dự của giới báo chí cũng như không được truyền phát trực tiếp, trả lời khoảng 10 câu hỏi của các giám mục về các chủ đề Thượng Hội đồng, hòa bình, chủng viện và tông huấn Niềm vui của Tình yêu.

Cuộc trò chuyện kết thúc vào lúc gần 6 giờ chiều. 

Hồng Thủy – Vatican News