Ngày cuối cùng trong tuần bát nhật mừng lễ Đức Mẹ Lên Trời (15/08), chúng ta sẽ mừng lễ Đức Maria Nữ Vương (22/08). Tín điều Đức Mẹ lên trời cả hồn lẫn xác có liên quan mật thiết đến việc Mẹ được tôn vinh làm Nữ Vương vũ trụ. Hội Thánh đã khẳng định tại Công đồng Vatican II, trong hiến chế Ánh Sáng Muôn Dân (Lumen Gentium – LG) rằng: “Sau khi hoàn tất cuộc đời dưới thế, Ðức Nữ Trinh Vô Nhiễm đã được đưa lên hưởng vinh quang trên trời cả hồn lẫn xác, và được Thiên Chúa tôn vinh làm Nữ Vương vũ trụ, để nên giống Con Ngài trọn vẹn hơn, là Chúa các Chúa (x. Kh 19,16), Ðấng đã chiến thắng tội lỗi và sự chết.” (LG #59) Các mầu nhiệm xoay quanh cuộc đời Đức Maria luôn có trung tâm là mầu nhiệm Ngôi Hai Thiên Chúa nhập thể làm người, cũng là câu chuyện “truyền tin cho Đức Maria”.
Khi chúng ta lắng nghe bài Tin Mừng trong thánh lễ Đức Maria Nữ Vương (Lc 1,26-38), chúng ta thấy rằng, sứ thần của Thiên Chúa chào cô thôn nữ Maria: “Mừng vui lên, hỡi Đấng đầy ơn sủng, Đức Chúa ở cùng bà.” (c. 28) Đấng đầy ơn sủng, nghĩa là Mẹ được Thiên Chúa đổ đầy ân sủng, cho đến nỗi có thể nói Mẹ được “tràn đầy” Thiên Chúa. Tiếp đến, sứ thần nói: “Xin đừng sợ, vì bà đẹp lòng Thiên Chúa. Và này đây bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai, và đặt tên là Giêsu. Người sẽ nên cao cả, và sẽ được gọi là Con Đấng Tối Cao. Đức Chúa là Thiên Chúa sẽ ban cho Người ngai vàng vua Đavít, tổ tiên Người.” (cc. 30-32) Tất cả các tước vị cao trọng nhất của Đức Maria đều xuất phát từ mầu nhiệm Con Thiên Chúa nhập thể trong cung lòng của Mẹ. Đấng ấy là Con Đấng Tối Cao và Người sẽ được ban tặng ngai vàng vua Đavít, không phải chỉ một khoảng thời gian, nhưng là ngai vàng vĩnh cửu. Ngôn sứ Isaia đã tiên báo về vị vua này; một vị vua được sinh bởi một trinh nữ của dân Israel rằng: “Vì một trẻ thơ đã chào đời để cứu ta, một người con đã được ban tặng cho ta. Người gánh vác quyền bính trên vai, danh hiệu của Người là Cố Vấn kỳ diệu, Thần Linh dũng mãnh, người Cha muôn thuở, Thủ Lãnh hoà bình.” (Is 9,5) Các tước hiệu cao trọng và uy lực nhất được gán cho mộ trẻ thơ; trẻ thơ này sẽ được một trinh nữ sinh ra, sẽ là “người gánh vác quyền bính trên vai”, là vua.
Phản ứng và thái độ của thôn nữ Maria diễn ra như thế nào, khi được đề nghị tham dự vào một mầu nhiệm lớn lao đang diễn ra ngay trước mắt, nơi một làng quê hẻo lánh của đất nước Israel? Maria có bối rối và lo lắng, nhưng không bao giờ hoài nghi về lời đề nghị của sứ thần. Đặc tính Nữ Tỳ Khiêm Nhu lúc này tỏa sáng rạng ngời trong cuộc truyền tin. “Vâng, tôi đây là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói.” (c. 38) Chỉ cần một câu nói đó thôi, chỉ cần Mẹ “xin vâng” thôi – Mẹ đã trở thành Mẹ của Đấng Cứu Thế vinh hiển; nhưng cũng đồng thời là Mẹ Khiêm Nhu. Chẳng phải sau này, Chúa Giêsu đã rao giảng một cách mạnh mẽ rằng: “Ai tôn mình lên, sẽ bị hạ xuống; còn ai hạ mình xuống, sẽ được tôn lên.” (Mt 23,12) Không biết khi lên tiếng giảng dạy về điều này, trong tâm trí của Đức Giêsu có nhớ đến hình ảnh của một người Mẹ khiêm nhu và đáng kính của mình không? Bản thân tôi tin và nghĩ là có!
Mẹ được vinh hiển trong tư cách là nữ vương trên trời, bởi vì Mẹ đã sống khiêm nhu dưới đất. Mẹ được vinh hiển trên trời vì con của Mẹ là Đấng ngự trên ngai vàng Đavít tổ phụ đến muôn đời. Vương quyền của Con cũng là vương quyền của Mẹ. Bài hát đáp ca trong thánh lễ với thánh vịnh 44 như là một lời ca ngợi không ngừng: “Hoàng hậu đứng bên hữu Đức Vua, mặc đồ trang điểm vàng ròng lộng lẫy”. (x. Tv 44) Hoàng Hậu đứng bên hữu của Đức Vua bởi vì Hoàng Hậu là Mẹ Đức Vua. Chúng ta nhớ lại bài ca Magnificat: “Phận nữ tỳ hèn mọn, Người đoái thương nhìn tới; từ nay, hết mọi đời sẽ khen tôi diễm phúc.” (Lc 1,48) Trong việc “đoái thương” nghìn trùng của Thiên Chúa dành cho “nữ tỳ” Maria đã bao hàm một cuộc tôn dương Mẹ là nữ vương; nhưng Nữ Vương cũng mãi mãi là “nữ tỳ” của Ngài.
Mừng lễ Mẹ hôm nay, trong hoàn cảnh dịch bệnh lan tràn tại Việt Nam, chúng ta nhớ đến Mẹ để kêu cầu vì Mẹ là nữ vương trời đất. Mẹ đầy uy nghi nhưng lại tràn đầy tình mẫu tử. Mẹ vẫn cùng đoàn con của Mẹ vượt qua ngàn truân chuyên nơi trần gian. Mẹ là nữ vương trên trời, nhưng vẫn mãi mãi là nữ tỳ khiêm nhu dưới đất. Mẹ vẫn thế, vẫn cúi mình xuống từng thân phận, trong thái độ khiêm nhu phục vụ ơn thánh của Chúa và nâng đỡ từng người con yêu quý của Mẹ. Trong niềm xác tín, chúng con dâng lên Mẹ lời nguyện: Lạy Mẹ là nữ vương của lòng con, xin thương xót con. Lạy Mẹ là nữ vương của chúng con, xin thương xót chúng con. Xin cho chúng con học nơi Mẹ thái độ sống khiêm nhu trước mặt Chúa, đồng thời cũng biết cúi mình xuống để phục vụ anh chị em chúng con. Amen.
Lm. Anphongsô Trần Ngọc Hướng, DCCT
(Lễ Đức Maria Nữ Vương – 22/08/2021)
