Hôm nay, Lễ Chúa Giáng Sinh, lúc 12 giờ trưa, từ ban công Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô, Đức Thánh Cha Phanxicô đã gửi Thông Điệp Giáng Sinh cho dân thành Roma và cho toàn thế giới.
Mặc dù chỉ cách quảng trường Thánh Phêrô chưa đến 1000m, nhưng tôi đã không thể đến nghe, vì mắc giải tội và làm lễ. Buổi tối, sau khi xong việc, tôi vào nghe lại trên website của Tòa Thánh.
Tôi dịch lại đây nội dung thông điệp của ngài để mọi người cùng hiệp thông với nỗi lòng của vị cha chung của Giáo Hội, cũng là một lãnh tụ tinh thần được tôn trọng và có ảnh hưởng nhất thế giới.
***
Anh chị em trong thành Rome và trên toàn thế giới thân mến, chúc anh chị em một Lễ Giáng Sinh vui tươi!
Chớ gì Chúa Giêsu, Đấng đã được sinh ra bởi Đức Trinh Nữ Maria, mang lại cho tất cả anh chị tình yêu của Thiên Chúa, nguồn tin cậy và hy vọng; và mang lại ơn bình an mà các thiên thần đã loan báo cho các mục đồng ở Bêlem: “Vinh danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho người Chúa thương” (Lc 2:14).
Trong ngày lễ này này, chúng ta hướng nhìn về Bêlem. Chúa đến với thế giới trong một hang động và được đặt trong máng cỏ dành cho gia súc, vì cha mẹ Ngài không thể tìm được nơi trú ngụ, mặc dù bấy giờ Maria đã đến thời mãn nguyệt khai hoa. Ngài đến giữa chúng ta trong thinh lặng và trong đêm đen, vì Ngôi Lời Thiên Chúa không cần ánh đèn sân khấu hay tiếng huyên náo của con người. Chính Người là Ngôi Lời-Đấng mang lại ý nghĩa cho hiện hữu, Người là ánh sáng soi đường. “Ánh sáng thật đã đến thế gian – như Tin Mừng nói – ánh sáng chiếu soi mọi người” (Ga 1: 9).
Chúa Giêsu sinh ra giữa chúng ta, Người là Thiên Chúa ở cùng chúng ta. Ngài đến để đồng hành với cuộc sống hằng ngày của chúng ta, để chia sẻ với chúng ta tất cả vui mừng và đau khổ, hy vọng và ưu sầu. Ngài đến như một đứa trẻ bơ vơ. Ngài sinh ra trong giá lạnh, như một người nghèo giữa những người nghèo. Ngài thiếu thốn mọi sự và Ngài gõ cửa trái tim chúng ta để tìm hơi ấm và chỗ tựa nương.
Giống như các mục đồng ở Bêlem, chúng ta hãy để mình được bao phủ trong ánh sáng và hãy đi xem dấu chỉ mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta. Chúng ta hãy vượt thắng sự mê mệt tâm linh và những hình ảnh sai lạc về ngày lễ đã khiến chúng ta quên mất Đấng mà chúng ta đang mừng lễ. Chúng ta hãy ra khỏi cái huyên náo làm tê liệt tâm hồn, khiến chúng ta bận tâm trang trí và chuẩn bị quà tặng hơn là chiêm ngưỡng Đấng Ngự Đến là Con Thiên Chúa đã được sinh ra cho chúng ta.
Hỡi anh chị em, chúng ta hãy hướng về Bêlem, ở đó vang lên lời đầu tiên của Vị Hoàng Tử Hòa Bình. Đúng vậy, bởi vì chính Ngài, Chúa Giêsu, Ngài là bình an của chúng ta: bình an mà thế gian không thể ban tặng và bình an mà Thiên Chúa Cha đã ban cho nhân loại khi sai Con của Người đến thế gian. Thánh Leo Cả đã diễn đạt ngắn gọn bằng tiếng Latinh tóm tắt sứ điệp của ngày hôm nay rằng: “Natalis Domini, Natalis est pacis”, “Sinh nhật của Chúa là Sinh nhật của hòa bình” (Bài giảng 26: 5).
Chúa Giêsu Kitô cũng là con đường của hòa bình. Bằng cuộc nhập thể, cuộc thương khó, cái chết và sự phục sinh của mình, từ một thế giới khép kín, bị bao phủ bởi bóng tối của hận thù và chiến tranh, Ngài đã mở ra một con đường đến một thế giới cởi mở, trong đó mọi người được tự do sống trong tình huynh đệ và hòa bình. Hỡi anh chị em, chúng ta hãy đi theo con đường này! Nhưng để thực hiện được điều đó, để có thể bước theo Chúa Giêsu, chúng ta phải cởi bỏ những gánh nặng đang cản trở và giam hãm chúng ta.
Những gánh nặng đó là gì? “Sức nặng vô ích” đó là gì? Đó chính là những đam mê tiêu cực đã ngăn cản vua Hêrôđê và triều đình của ông nhận ra và tiếp đón Chúa giáng sinh: đó là sự gắn kết với quyền lực và tiền bạc; đó là kiêu căng, dối trá và đạo đức giả. Những gánh nặng này ngăn cản người ta đến Bêlem, loại trừ họ khỏi ân sủng của Chúa Giáng Sinh và ngăn chận họ bước vào con đường bình an. Và thực sự, chúng ta phải đau đớn nhận ra rằng, trong khi Hoàng Tử Hòa Bình được ban cho chúng ta, thì những ngọn gió chiến tranh vẫn tiếp tục thổi những cơn giá lạnh trên nhân loại.
Nếu chúng ta muốn một Lễ Giáng Sinh đúng nghĩa, Lễ Giáng Sinh của Chúa Giêsu và của hòa bình, chúng ta hãy nhìn về Bêlem và hãy chiêm ngưỡng dung nhan của Hài Nhi đã được sinh ra cho chúng ta! Và trên gương mặt nhỏ bé thơ ngây ấy, chúng ta nhận ra gương mặt của các trẻ thơ trên khắp thế giới đang khao khát hòa bình.
Chúng ta nhìn thấy các anh chị em Ukraina đang sống lễ Giáng sinh này trong bóng tối, trong giá lạnh hoặc trong cảnh xa nhà, vì chiến tranh tàn phá từ 10 tháng nay. Xin Chúa giúp chúng ta biết sẵn sàng thể hiện tình liên đới bằng những việc làm cụ thể để giúp đỡ những người đang đau khổ, và soi sáng tâm trí của những người có quyền làm im tiếng súng và chấm dứt ngay cuộc chiến điên rồ này! Thật không may, người ta thích nghe những lý lẽ khác theo logic của thế gian. Còn tiếng của Hài Nhi, ai nghe?
Thời đại của chúng ta cũng đang trải qua một tình trạng đói khát hòa bình nghiêm trọng ở các vùng đất khác, những sân khấu khác của cuộc chiến tranh thế giới thứ ba này. Chúng ta hãy nghĩ đến Syria còn bị bầm dập bởi một cuộc xung đột đã bước vào giai đoạn hai nhưng vẫn chưa kết thúc; và chúng ta hãy nhớ đến Đất Thánh trong những tháng vừa đã gia tăng bạo lực và xung đột với nhiều người chết và bị thương. Chúng ta cầu xin Chúa để nơi đó, trên mảnh đất đã chứng kiến sự ra đời của Chúa, tái tục cuộc đối thoại và cuộc tìm kiếm sự tin tưởng lẫn nhau giữa người Palestine.
Xin Chúa Giêsu Hài Đồng nâng đỡ các cộng đồng Kitô hữu đang sống trên khắp vùng Trung Đông, để tại mỗi quốc gia trong vùng này, người ta có thể cảm nghiệm được vẻ đẹp của việc chung sống huynh đệ giữa những người có niềm tin khác nhau. Hãy giúp đỡ Libăng cách riêng, để nước này cuối cùng có thể hồi sinh nhờ sự trợ giúp của cộng đồng quốc tế và nhờ sức mạnh của tình huynh đệ và liên đới. Xin ánh sáng của Chúa Kitô chiếu soi vùng Sahel, nơi các cuộc xung đột và bạo lực đang phá vỡ cuộc chung sống hòa bình giữa các dân tộc và các truyền thống. Xin hướng đến một thỏa thuận đình chiến lâu dài ở Yemen và hòa giải ở Myanmar và Iran, để chấm dứt mọi cảnh đổ máu. Xin hãy gợi hứng cho những người cầm quyền chính trị và tất cả những người có thiện chí tại Châu Mỹ để họ dấn thân thoa dịu những căng thẳng chính trị và xã hội đang tác động đến các quốc gia khác nhau; cách đặc biệt tôi nghĩ đến dân Haiti đang phải chịu đau khổ từ lâu nay.
Trong ngày này, khi quây quần quanh chiếc bàn đầy thức ăn, mong sao chúng ta đừng rời mắt khỏi Bêlem, vốn có nghĩa là “nhà của bánh”, và chúng ta hãy nghĩ đến những người đang phải chịu đói khổ, đặc biệt là các trẻ em, trong khi mỗi ngày một lượng lớn thực phẩm bị lãng phí và các nguồn lực được dùng để mua vũ khí. Cuộc chiến ở Ukraine đã làm tình hình thêm trầm trọng, khiến toàn thể dân số thế giới có nguy cơ bị đói, đặc biệt tại Afghanistan và các quốc gia vùng Sừng Châu Phi. Mỗi cuộc chiến – chúng ta biết – đều gây nên nạn đói và sử dụng lương thực như một loại vũ khí, ngăn chặn việc phân phối lương thực cho những người đang đau khổ. Trong ngày này, học tập vị Hoàng Tử Hòa Bình, tất cả chúng ta mà trước hết là những người có trách nhiệm chính trị, hãy dấn thân để biến lương thực thành khí cụ hòa bình. Khi chúng ta tận hưởng niềm vui đoàn tụ với những người thân yêu của mình, chúng ta hãy nghĩ đến những gia đình bị tổn thương nặng nề nhất trong cuộc sống, và những gia đình đang đau khổ vì nạn thất nghiệp và vì thiếu nhu yếu phẩm trong lúc kinh tế khủng hoảng này.
Anh chị em thân mến, hôm nay cũng như ngày xưa, Chúa Giêsu là ánh sáng thật đã đến trong một thế giới bị bệnh dửng dưng – một căn bệnh tồi tệ! – một thế giới không tiếp đón Chúa (x. Ga 1:11), thậm chí chối bỏ Chúa như đã xảy ra với nhiều người xa lạ, hoặc phớt lờ Chúa như chúng ta thường làm với người nghèo. Chúng ta đừng quên ngày nay có nhiều người di dân và tỵ nạn đang gõ cửa nhà chúng ta để xin sưởi ấm, thức ăn và sự nâng đỡ. Chúng ta đừng quên những người bị gạt ra bên lề, những người cô đơn, những trẻ mồ côi và những người già- sự khôn ngoan của dân tộc – những người có nguy cơ bị loại bỏ, những tù nhân mà chúng ta nhìn vào những lỗi lầm của họ, chứ không nhìn họ như những con người.
Anh chị em thân mến, Bêlem cho chúng ta thấy sự đơn sơ của Thiên Chúa, Đấng tỏ mình ra không phải cho những người khôn ngoan và có học thức, nhưng cho những kẻ bé mọn, cho những ai có tâm hồn trong sạch và cởi mở (x. Mt 11:25). Giống như các mục đồng, chúng ta hãy vội vã lên đường và hãy biết kinh ngạc trước biến cố không thể tưởng tượng được của Thiên Chúa, Đấng đã làm người để cứu độ chúng ta. Đấng là nguồn mạch của mọi sự tốt lành đã trở nên nghèo khó [1] và mang lấy nhân tính đáng thương của chúng ta. Hãy cảm động trước tình yêu của Thiên Chúa và hãy bước theo Chúa Giêsu, Đấng đã từ bỏ vinh quang của mình để cho chúng ta được tham dự vào sự sung mãn của Ngài [2]. Chúc tất cả anh chị em Lễ Giáng sinh vui tươi!
[1] Cfr S. Gregorio Nazianzeno, Discorso 45.
[2] Cfr ibid.
Lm. Nguyễn Văn Khải DCCT
Dịch từ bản gốc tiếng Ý trên website của Vatican: https://www.vatican.va/…/20221225-urbi-et-orbi-natale.html